Bursztyn - Charakterystyka, właściwości, zastosowanie i biżuteria

Bursztyn – Czym jest, skąd pochodzi, do czego jest wykorzystywany, jak go rozpoznać, jakie ma właściwości i komu warto go podarować

Data publikacji: 25.10.2024

Data aktualizacji:  25.10.2024

Odsłon artykułu: 467

Bursztyn, ta niezwykła żywica kopalna często nazywana “złotem Bałtyku”, fascynuje ludzi od tysięcy lat swoją tajemniczą naturą.

Choć najczęściej kojarzy się z wybrzeżem Morza Bałtyckiego, można go znaleźć w różnych zakątkach świata, od wybrzeży Dominikany po odległe plaże Sycylii. Mimo że potocznie nazywany jest kamieniem szlachetnym, w rzeczywistości jest skamieniałą żywicą prehistorycznych drzew, która przez miliony lat podlegała procesom fosylizacji.

Ta wyjątkowa substancja, ceniona już w starożytności, do dziś zachwyca jubilerów i kolekcjonerów swoim ciepłym blaskiem, lekkością oraz zdolnością do przechowywania w swoim wnętrzu tajemnic sprzed milionów lat w postaci prehistorycznych inkluzji.

Spis treści

1. Co to jest bursztyn? Najważniejsze informacje

2. Geneza nazwy "bursztyn"

3. Kolory bursztynu – jakie barwy może mieć?

4. Zastosowania bursztynu – jak jest wykorzystywany?

5. Odmiany bursztynu - jakie są jego rodzaje?

6. Jak odróżnić prawdziwy bursztyn od podróbki?

7. Symbolika bursztynu i jego znaczenie

8. Właściwości bursztynu – co warto wiedzieć?

9. Przeciwwskazania do noszenia bursztynu

10. Dla kogo biżuteria z bursztynem będzie idealna?

11. Czy bursztyn to dobry pomysł na prezent?

Spis treści

1. Co to jest bursztyn? Najważniejsze informacje

2. Geneza nazwy "bursztyn"

3. Kolory bursztynu – jakie barwy może mieć?

4. Zastosowania bursztynu – jak jest wykorzystywany?

5. Odmiany bursztynu - jakie są jego rodzaje?

6. Jak odróżnić prawdziwy bursztyn od podróbki?

7. Symbolika bursztynu i jego znaczenie

8. Właściwości bursztynu – co warto wiedzieć?

9. Przeciwwskazania do noszenia bursztynu

10. Dla kogo biżuteria z bursztynem będzie idealna?

11. Czy bursztyn to dobry pomysł na prezent?

Co to jest bursztyn? Najważniejsze informacje

Bursztyn (inaczej jantar) jest kopaliną, choć przyjęło się mówić o nim jako o kamieniu. To zastygła w morzu żywica z drzew iglastych.

Bursztyny powstały prawdopodobnie w paleogenie, ok. 40 mln lat temu. Są przezroczyste oraz mają twardość 2-2,5 w skali Mohsa. Mogą przechowywać w sobie pamiątki sprzed tysięcy lat. Są to tzw. inkluzje organiczne, czyli najczęściej owady, które można zobaczyć gołym okiem w tym przezroczystym kamieniu.

Fascynująca jest nie tylko historia bursztynów, ale też ich wygląd i geneza ich nazwy.

Geneza nazwy Bursztyn

Najstarsze określenie tej kopaliny – elektron – pochodzi z języka greckiego. Słowo to oznacza 'pochodzący od słońca' i 'kamień, który przyciąga'. Starożytnie Rzymianie nazywali bursztyny succinum.

Wyraz ten pochodzi od łacińskiego słowa sucus, czyli sok. Natomiast Polacy wieki temu przejęli nazwę 'bursztyn' od Germanów.

W język starogermańskim kopalinę tę nazywano bernstein – słowo to oznacza "kamień, który się pali"*.

Zastosowania bursztynu – jak jest wykorzystywany?

Już Grecy z epoki brązu nosili ozdoby z bursztynami. Starożytne ludy wykorzystywały ten "kamień" do produkcji paciorków oraz ozdób funeralnych, talizmanów i amuletów chroniących przed nieszczęściem**. Również dziś zdobi on m.in. eleganckie kolczyki, naszyjniki i broszki.

Starożytni uczeni przypisywali bursztynom właściwości lecznicze. I współcześnie zwolennicy medycyny naturalnej używają tych kamieni do wspomagania leczenia chorób tarczycy, serca czy astmy. Z bursztynów produkuje się również maści przeznaczone do stosowania w przypadku bólów reumatycznych.

W krajach nadbałtyckich kopalinę tę wykorzystywano do produkcji amuletów, relikwiarzy, rzeźb i instrumentów muzycznych. W XVIII w. na życzenie króla pruskiego powstała Bursztynowa Komnata – wyposażenie gabinetu Fryderyka Wilhelma w całości wykonane z jantarów. Zostało ono jednak podarunkiem tego władcy dla rosyjskiego cara. Ostatecznie Komnata przepadła podczas II wojny światowej.

Kopalina znajduje zastosowanie także w przemyśle jako składnik m.in. farb i rozpuszczalników. Natomiast kwas bursztynowy pozyskiwany z bursztynów wykorzystuje się do produkcji naturalnych kosmetyków. Bursztyny ceni się też za ich kolor – mają przeważnie słoneczny odcień.

Kolory bursztynu – jakie barwy może mieć?

Przezroczysty bursztyn ma zwykle ciepły odcień. Może być złoty, miodowy, czerwony, pomarańczowy. Rarytasami są: bursztyn niebieski, bursztyn zielonkawy czy bursztyn biały. Ten ostatni jest bardzo rzadki, a przez to najcenniejszy ze wszystkich jantarów.

Kolor bursztynu zależy od wielkości znajdujących się w jego wnętrzu pęcherzyków powietrza, środowiska, w którym się kształtował oraz od rodzaju znajdującej się w nim materii organicznej. Kopaliny te występują też w wielu odmianach.

Kolory bursztynu – jakie barwy może mieć?

Przezroczysty bursztyn ma zwykle ciepły odcień. Może być złoty, miodowy, czerwony, pomarańczowy. Rarytasami są: bursztyn niebieski, bursztyn zielonkawy czy bursztyn biały. Ten ostatni jest bardzo rzadki, a przez to najcenniejszy ze wszystkich jantarów.

Kolor bursztynu zależy od wielkości znajdujących się w jego wnętrzu pęcherzyków powietrza, środowiska, w którym się kształtował oraz od rodzaju znajdującej się w nim materii organicznej. Kopaliny te występują też w wielu odmianach.

Odmiany bursztynu - jakie są jego rodzaje?

Najpopularniejsze odmiany jantarów to bursztyny:

  • bałtyckie – mają woskowy połysk; są przezroczyste (przeświecające i mętne), żółtawe, mlecznobiałe lub brązowe;

  • dominikańskie – często znajdują się w nich skamieniałości; mogą mieć niebieski odcień i są fluorescencyjne; wyróżnia je mniejsza zawartość kwasu bursztynowego niż w przypadku innych odmian tej kopalin;

  • sycylijskie (symetyty) – są ciemnoczerwone lub niebieskie i fluorescencyjne – świecą światłem w najrozmaitszych barwach.

Zarówno bursztyn bałtycki, jak i inne odmiany mają cechy, po których łatwo rozpoznasz, że masz do czynienia z prehistoryczną kopaliną, a nie z jej podróbką.

Jak odróżnić prawdziwy bursztyn od podróbki?

Aby sprawdzić, czy bursztyn jest prawdziwy, wykonaj test:

  • przyjrzyj się mu – powinien mieć nieregularne inkluzje;

  • podpal go – powinien palić się jasnym płomieniem i wydzielać się żywiczny, balsamiczny zapach;

  • wrzuć mały jantar do naczynia z osoloną wody – prawdziwy bursztyn będzie się na niej unosić.

Bursztyn to kamień o rozbudowanej symbolice, dlatego warto poznać jego interpretację w różnych kulturach.

Symbolika bursztynu i jego znaczenie

Bursztyn to symbol energii, słońca i życia – taka symbolika ma swoje korzenie w mitologii i dawnych wierzeniach. Starożytni Grecy uważali, że jest w nim zamknięty słoneczny blask, oraz wykonywali bursztynowe amulety ochronne.

To samo robili niegdysiejsi Rzymianie. Gladiatorzy przed wyjściem na arenę zawieszali na szyjach talizmany z bursztynem z napisem „zwyciężę". Natomiast dawni Słowianie wykorzystywali ten kamień podczas obrzędów religijnych. Wierzyli, że może on łączyć świat ludzi ze światem zmarłych.

Bursztyn ma rozbudowaną symbolikę, ale równie fascynujące są jego właściwości fizyczne i chemiczne.

Właściwości bursztynu – co warto wiedzieć?

Naturalne bursztyny:

  • są lekkie – ich gęstość oscyluje w granicach 0,96-1,096 g/cm3,

  • mają nieuporządkowaną strukturę wewnętrzną,

  • zawierają w swoim składzie ok. 3-8% kwasu bursztynowego (C4H6O4) pomagającego m.in. hamować procesy zapalne,

  • mają różny skład – zawierają do 81% węgla, do 11% wodoru, do 15% tlenu i ok. 0,5% siarki.

  • mają właściwości elektrostatyczne – jantary podczas pocierania np. o włosy czy włókna wełny elektryzują się ujemnie, dlatego przyciągają je do siebie.

Nasuwa się więc pytanie, czy właściwości bursztynu powodują, że niektórzy nie powinni go nosić?

Kamień wiecznie żywy

Bursztyn nazywany jest “kamieniem wiecznie żywym”, ponieważ zmienia swoją barwę pod wpływem czynników zewnętrznych.

W ciągu 15-20 lat jasne odcienie przechodzą w coraz bardziej pomarańczowe i czerwone.

Jest to jedyna kopalna żywica zawierająca tak wysoką zawartość kwasu bursztynowego (3-8%), który gromadzi się głównie w zewnętrznej warstwie, czyli korze.

Przeciwwskazania do noszenia bursztynu

Nie ma przeciwwskazań do noszenia bursztynów. Biżuteria z tymi kamieniami jest bezpieczna i nikomu nie wyrządzi krzywdy. Natomiast osoby uczulone na kwas bursztynowy muszą unikać suplementów, maści i kosmetyków, w których znajduje się ten związek chemiczny. W przeciwnym razie możliwa jest alergiczna reakcja skórna i pogorszenie samopoczucia.

Ze względu na to, że bursztyny są bezpieczne dla zdrowia, mają szerokie grono miłośników – jednak czy są odpowiednie dla każdego?

Dla kogo biżuteria z bursztynem będzie idealna?

Biżuteria z bursztynem przypadanie do gustu koneserom ozdób z naturalnymi kamieniami, osobom ceniącym klasyczną elegancję oraz tym, którzy wierzą we właściwości lecznicze tej kopaliny. Uważa się, że jest odpowiednia zwłaszcza dla zodiakalnych strzelców.

Wisiorki, naszyjniki czy bransoletki z bursztynem to biżuteryjna klasyka, która sprawdzi się na co dzień. Oprócz tego ozdoby te można potraktować jako duchowe talizmany chroniące przed pechem. Choć biżuteria z bursztynem jest zarazem klasyczna i nietuzinkowa, czy na pewno jest dobrym pomysłem na prezent?

Tradycje ludowe obdarowywania bursztynem

W polskiej tradycji ludowej bursztyn był szczególnie ważnym prezentem:

Na Kurpiowszczyźnie bursztyny najczęściej zamawiano dla młodej dziewczyny przed jej zamążpójściem lub były prezentem od męża.

Zgodnie z miejscową tradycją, kawaler mógł podarować bursztyny pannie tylko jako oficjalną deklarację uczuć - przyjęcie takiego podarunku oznaczało wzajemność i zgodę na wspólne życie

Tradycje ludowe obdarowywania bursztynem

W polskiej tradycji ludowej bursztyn był szczególnie ważnym prezentem:

Na Kurpiowszczyźnie bursztyny najczęściej zamawiano dla młodej dziewczyny przed jej zamążpójściem lub były prezentem od męża.

Zgodnie z miejscową tradycją, kawaler mógł podarować bursztyny pannie tylko jako oficjalną deklarację uczuć - przyjęcie takiego podarunku oznaczało wzajemność i zgodę na wspólne życie

Czy bursztyn to dobry pomysł na prezent?

Biżuteria z bursztynem to zdecydowanie trafiony prezent – jest ponadczasowa, elegancka i ponoć może chronić swojego właściciela przed nieszczęściami. Wręczając ją, podarowujesz drugiej osobie coś więcej niż ozdobę. To piękna, niebanalna pamiątka na całe życie. Dlatego broszka, pierścionek czy naszyjnik z bursztynem będą wspaniałym prezentem na urodziny, rocznicę ślubu czy święta.

Jantar to złocista, twarda żywica, która jest inspiracją dla projektantów biżuterii. Bursztyn może również skrywać w sobie pamiątki sprzed tysięcy lat – jest wyjątkowy, elegancki i intrygujący.

Poprzednie wpisy na blogu

Czym jest morganit i jakie ma właściwości, znaczenie oraz zastosowanie w biżuterii?

W świecie kamieni szlachetnych istnieją klejnoty, które urzekają nie tylko swoim blaskiem, ale także niezwykłą historią i subtelną energią. Jednym z nich jest morganit – kamień szlachetny o barwie porannej zorzy, który od momentu swojego odkrycia na początku XX wieku zdobył serca miłośników biżuterii na całym świecie. To klejnot, który łączy w sobie romantyczną delikatność z siłą jednej z najznamienitszych rodzin minerałów. Jego piękno jest płótnem, na którym jubiler-artysta maluje opowieść o miłości, harmonii i ponadczasowej elegancji, tworząc dzieła sztuki dedykowane tym, którzy w biżuterii szukają czegoś więcej niż tylko ozdoby.

Porady
71 views

Lapis lazuli – dlaczego ten tajemniczy niebieski kamień jest tak ceniony od wieków?

Jego głęboki, niebiański kolor, oprószony złotymi iskrami, od tysiącleci rozpala wyobraźnię władców, artystów i poszukiwaczy duchowej mądrości. Lapis lazuli, kamień nocy rozświetlonej gwiazdami, to znacznie więcej niż tylko piękna ozdoba. To fragment historii, symbol boskiej potęgi i klucz do wewnętrznej prawdy, którego tajemnice fascynują ludzkość od czasów faraonów aż po dziś. Jego podróż z odległych kopalni do królewskich skarbców i pracowni mistrzów jest opowieścią o luksusie, sztuce i niezmiennym dążeniu do piękna.

Nowości
164 views

Cytryn - właściwości i znaczenie kamienia bogactwa

Słoneczny blask zamknięty w krystalicznej formie, energia sukcesu pulsująca w każdym fasetowanym szlifie – taki właśnie jest cytryn. Ten niezwykły kamień od wieków fascynuje swoim ciepłym kolorem i aurą obfitości, która go otacza. To nie tylko piękna ozdoba, lecz także potężne narzędzie dla tych, którzy pragną przyciągnąć do swojego życia pomyślność i kreatywną moc. Pozwól, aby jego historia i właściwości stały się dla Ciebie inspiracją do otwarcia się na nowe możliwości i realizację najśmielszych marzeń.

Nowości
168 views

Kwarc różowy - właściwości, symbolika i wszystko, co warto wiedzieć o kamieniu miłości

W świecie wypełnionym przedmiotami produkowanymi masowo istnieje tęsknota za tym, co autentyczne, niepowtarzalne i niosące ze sobą głębsze znaczenie. Kwarc różowy, z jego subtelną, eteryczną barwą to opowieść zaklęta w krysztale, szept natury o harmonii, czułości i uczuciu, które potrafi leczyć i budować. W pracowni A&A, gdzie każdy detal ma znaczenie, a rzemiosło spotyka się ze sztuką, postrzegamy ten kamień jako płótno dla naszych mistrzów. To właśnie na nim, z pasją i precyzją, malujemy historie miłości, oprawiając je w najszlachetniejsze kruszce i tworząc biżuterię, która staje się osobistym talizmanem.

Nowości
1849 views

Czym jest opal i jakie ma właściwości, symbolikę oraz zastosowanie?

Opal to kamień, który od wieków fascynuje ludzkość, zamykając w sobie niezwykły spektakl barw. To nie tylko minerał, ale prawdziwe dzieło sztuki stworzone przez naturę, które w rękach mistrza jubilerskiego zamienia się w unikatową biżuterię. Każdy egzemplarz jest jak płatek śniegu – absolutnie niepowtarzalny, z własną historią zapisaną w jego wnętrzu. Jego hipnotyzująca gra kolorów, zmieniająca się w zależności od kąta padania światła, sprawia, że opowiada on inną historię za każdym razem, gdy na niego spojrzymy. Odkryjmy razem tajemnice tego niezwykłego klejnotu, który potrafi uchwycić esencję tęczy i zamknąć ją w niewielkiej, doskonałej formie.

Nowości
1992 views

Jaki prezent na chrzest podarować?

Wybór odpowiedniego prezentu na chrzest to zadanie, przed którym staje wielu z nas. Chrzest Święty to niezwykle uroczysta chwila, pełna głębokiej symboliki i radości, zarówno dla rodziców, jak i całej rodziny. To moment, w którym pragniemy podarować coś wyjątkowego, co będzie nie tylko piękną pamiątką, ale również wyrazem naszych najlepszych życzeń dla małego chrześcijanina. Czy jednak zastanawialiście się kiedyś, jak pogodzić wielowiekową tradycję z nowoczesnymi trendami? Jak sprawić, by nasz prezent był jednocześnie ponadczasowy i oryginalny? Dylemat związany z wyborem idealnego podarunku jest powszechny, wszak każdy z nas chce, by prezent na chrzciny był decyzją przemyślaną i trafioną. W niniejszym artykule, jako Dom Jubilerski A&A, pragniemy podzielić się z Wami naszym doświadczeniem i przedstawić różnorodne pomysły oraz wskazówki, które ułatwią wybór prezentu na Chrzest Święty. Zapraszamy do lektury, która, mamy nadzieję, rozwieje wszelkie wątpliwości i pomoże znaleźć ten jedyny, doskonały upominek.

Porady
2699 views

Jaki prezent na komunię podarować?

Pierwsza Komunia Święta to ważne przeżycie duchowe dla młodego człowieka, ale również ogromne wydarzenie dla jego rodziców i całej rodziny. Wybór odpowiedniego prezentu na tę okazję jest często sporym wyzwaniem

Nowości
1015 views

Promise ring – co to jest pierścionek obietnicy?

Pierścionek obietnicy, znany również jako promise ring, czyli wyjątkowy symbol oddania. Może oznaczać miłość, wierność lub osobiste zobowiązanie. Nie jest to pierścionek zaręczynowy, ale dla wielu par stanowi istotny krok w relacji.

Porady
A&A
16440 views

Bursztyn - Charakterystyka, właściwości, zastosowanie i biżuteria

Bursztyn, zwany "złotem Bałtyku", kojarzy się z Morzem Bałtyckim, ale jest też spotykany w odległych zakątkach świata. Nazywa się go kamieniem, choć nie wydobywa się go z wnętrza ziemi.

Porady
5689 views

Agat - Charakterystyka, właściwości, kolor i zastosowanie

Agat zachwyca swoim nietuzinkowym przekrojem i woskowym połyskiem. Według niektórych skrywa w sobie również dobrą energię i może być talizmanem. Poznaj bliżej agaty – kamienie inspirujące do tworzenia wyrafinowanej biżuterii i od wieków cenione przez koneserów klejnotów.

Porady
6331 views
Produkt dodany do porównania.
Produkt dodany do ulubionych